Yelkencilik Nedir?
Zorlu doğa koşullarına karşı savaş, azim, yılmamak denildiğinde akla gelen ilk spor yelkendir. Kişisel zevk amacının dışında grup halinde yapıldığında adrenalin seviyesinin tavan yaptığı bir spordur. Tarihçesine kısaca bakarsak ilk örneklerine İngiltere’de rastlamaktayız.
Yelken sporu 17. Yüzyıldan önce dünya etrafında dolaşma ve balıkçılık amacıyla kullanılırdı Almanların bu sporu ilk defan zevk için yapan ilk millet oldukları söylenir ve ilk yelken yarışları İngiltere de Kral 2. Charles için yapılmıştır. 20. Yüzyılın 2. Yarısına kadar yelken sahibi olmak bir zenginlik göstergesi iken bu tarihten sonra plywood’un kullanılmaya başlanmasıyla herkesin kolaylıkla ulaşabileceği bir spor haline gelmiştir.
Yelken sporu, rüzgarın gücünü kullanarak yapılan, içinde mücadele azmini barındıran ve bunun yanı sıra eğlenceyi de içeren bir spordur. Yelkenin hareketi için kullanılan kumaş tamamen özeldir kısaca ne çok sert ne de çok yumuşaktır diyebiliriz. Kumaşın sağlamlığı ise çok önemli faktördür çünkü tuzlu su, güneş ve rüzgar etkisine maruz kalan kumaş zamanla dayanıklılığını yitirecektir. Yelken 3 boyutlu bir yapıya sahip olup rüzgarı tutma kapasitesine sahiptir ve bu bakımdan dolayı düz bir yapıda değil, eğimli ve bombelidir.
Ülkemizde yelkenin tarihçesine bakarsak ilk defa İşgal Güçlerinden olan İngilizlerin kulüpler kurarak çalışma yaptıklarını görmekteyiz. 1923 yılında kurulan Su Sporları Federasyonu ile ilk defa bir çatı altına girmiş ve 1957 yılında kurulan Yelken Federasyonunun kurulmasıyla hukuki bir zemin kazanmıştır.
Yelkencilikte Kullanılan Bazı Terimler Şunlardır:
Mandar Köşesi: Bir yelkenin üst kısmıdır.
Iskota Köşesi: Bir yelkenin arka, alt kısmıdır.
Karula Köşesi: Bir yelkenin ön, alt kısmı.
Alt Yaka: Bir yelkenin alt kısmı.
Borda: Tekne gövdesinin su hattının üzerinde kalan yanlarına verilen isim.
Karina: Tekne gövdesinin su hattının altında kalan kısmı.
Orsa Yakası: Bir yelkenin ön kısmıdır.
Güngörmez Yakası: Bir yelkenin arka kısmıdır.
Balenler: Yelkenin şeklini korumasını sağlamak için güngörmez yakasının ceplerine İliştirilen sert çıtalardır.
Yelkencilikte Seyir Çeşitleri
Apaz: Rüzgarı yandan alan bir tekne apaz seyirde demektir. Apaz seyir, Dar Apaz, Apaz, Geniş Apaz olarak üçe ayrılmaktadır. Yelkenli bir tekne için, en süratli seyir bu seyirdir.
Bocalama: Teknenin baş aynası rüzgarın esmiş olduğu yöne doğru olduğundan, yelkenler rüzgarla dolamamıştır. Bu yüzden tekneyi hareket edene kadar durdurmuş oluruz. Yarış öncesi start verilmeden önce yerimizi bu şekilde de koruyabiliriz.
Orsa (Borina): Yelkenli teknenin rüzgara en yakın seyri budur. Rüzgar üstündeki bir seyire ulaşmak için Borina Seyri yapılır. En az bir kere teknenin kontra değiştirerek zigzag bir rota takip etmesine Volta Seyri denmektedir. Borina Seyrinde genelde birkaç zigzag rota takip edilip, teknenin rüzgara mümkün olduğu kadar yakın olması için, iskotanın boşunun alınması, sürmenin tamamen inik olması gerekmektedir. Apaz seyire göre daha zor bir seyirdir ve dikkat ister.
Pupa: Rüzgarı ya tamamen, ya da birkaç derece teknenin arkasından (kıçtan) almış olduğumuz bir seyir türüdür. Yani rüzgar teknenin kıç aynasına doğru esmektedir. Bu seyirde sürmemiz ya tamamen ya da çok azı suda kalacak şekilde olmalıdır. Bu seyir zor ve tehlikeli bir seyirdir. Bu seyirde rüzgarı iğnecikten almamaya dikkat edilmesi gerekmektedir.
