Makina terimleri genellikle güverte personeline karışık gelebilmektedir. Eğer temel makina terimleri öğrenilmediği zaman, makina dairesiyle olan iletişimde kopukluklar meydana gelebilir.
Bu durumda geminin emniyetli seyrinde aksama meydana gelebilir. Özellikle yabancı personelle donatılmış gemilerde, bu duruma çok sık rastlanır. Bu sebeple sizler için temel 5 makina terimlerini derledik.
1) Makina Nasıl Çalışır
4 Zamanlı bir makinada hareketler 4 aşamada tamamlanır.
1.Kademe – Emme: Piston aşağı doğru iner ve hava yanma çemberine çekilir.
2.Kademe – Sıkıştırma: Piston yukarı doğru hareket eder ve sıkışan havanın sıcaklığı ve basıncı artar. Bu kademenin sonunda yanma çemberine yakıt püskürtülür.
3.Kademe – Güç: İçeri püskürtülen yakıt yanar ve oluşan güç pistonu aşağı iter.
4.Kademe – Egzoz: Ataletten dolayı piston yukarı itilir ve yanma sonucu oluşan gaz dışarı atılır.
2) Ana Makina Çakma Havası
Pek çok yeni gemilerde köprüüstünde ana makina start hava sistemi göstergeleri bulunmaktadır. Peki bu sistem neden önemlidir? Makina çalışmaya başladığında yukarıda anlatılan cylcle (döngü) devam eder ta ki yakıt bitene kadar. Fakat yakıtın yanıp, pistonun döngüye devam etmesi için pistonun hareket etmesi gerekir ki bu da air starting sistemle yapılır.
Eğer çok fazla start – stop (kick) yapılırsa, kompresörde problem olması durumunda veya hava devresinde sızıntı olması durumunda starting air problemi yaşanabilir. Bu sebeple makinanın ardışık kick değeri bilinmeli ve bu pilot karta yazılmalıdır.
3) TurboCharger
Genel fizik prensibinde; yakıt yanar ve elde elde edilen güç ile şaft hareket ettirilir, şaft da pervaneyi döndürür. Çok fazla yanarsa şaft daha çok döner ki pervane daha çok dönmüş olur. Ancak yanma için yeterli yakıt ve hava olmalıdır. Daha fazla yakıt ilave edildiğinde yeterli hava olmadığı zaman yeterli yanma olmayacaktır.
Eğer daha fazla güç elde etmek istiyorsak makinanın boyutlarını arttırmalıyız ki böylece daha fazla sağlayabilelim ya da Turbocharger kullanarak bunu başarabiliriz. Kısaca Turbocharger; ana makina egzoz gazını kullanarak kompresörün hareket etmesini sağlar ve kompresör de makina için hava sağlar.
4) Skavenç
Bugün pek çok şirket skavenç yangınları için checklistler hazırlamaktadır. Peki nedir Skavenç? Yukarıda anlatıldığı üzere 4 zamanlı bir makinadaki kısımlar; emme, sıkıştırma, güç ve egzozdur. Egzoz kısmından sonra yeni bir cycle başlar. Bu döngüye ile egzoz ana makinadan dışarı atılır ve temiz havanın içeri girmesi sağlanır. İşte bu döngüye skavenç denir ve düzenli olarak kontrol edilip temizlenmelidir. Olası skavenç yangını durumunda acilen RPM düşürülmelidir.
5) Crankcase Patlaması
Makinanın hareketli pek çok parçası crankcase içerisinde bulunur. Kısaca Crankcase terimi Crankshaft’dan gelmektedir. Makina çalıştığı zaman yağlama yağlarıyla crankshaft bearing yağlanır.
Bu yağlama işlemi sırasında, crankcase içinde nem oluşur. Bu sebeple crankcase içinde oil mist dedektörü bulunur ki nem yoğunluğu arttığı zaman yani alarm seviyesine ulaştığında makina personelini uyarır.
Peki nem yoğunluğu neden artar?
Crankcase içinde sıcaklığın artması ve de en önemli sebep olarak ise, metal yüzeylerin sürtünmesidir. Oil mist‘in tutuşmasıyla crankcase içinde ciddi patlama meydana gelebilir. Hatta bu patlama skavençden daha ciddi olabilir. Crankcase patlaması durumunda hemen RPM düşülmeli ve makina stop edilmelidir.
