Evaporatör Sistemi ve Devreye Alınması
  1. Anasayfa
  2. Teknik Bilgi

Evaporatör Sistemi ve Devreye Alınması

0

Atmosfer basıncında 100ºC’de kaynayan suyun vakum altında daha düşük sıcaklıkta kaynaması prensibiyle çalışan ve deniz suyundan tatlı su üreten sisteme evaporatör denir. Evaporatörün elemanları diyebileceğimiz parçaları ejector pump, distille (FW) pump, heat exchanger, condenser, bir ya da iki ejector (nozul), check valf, orifis, salinometre, elektrod, safety (relief) valf ve vakum breaker’dır.

Sistemin Devreye Alınması

Evaporatörü devreye almak için önce giriş ve çıkış deniz suyu valfleri açılarak ejector pump devreye alınır, bundan sonra vacuum breaker kapatılır ve evaporatör vakum tutmaya başlar, minimum 686 mmHg veya 0,90 bar vakum tuttuğunda silindir soğutma suyu gidiş ve dönüş valfleri açılıp by-pass valfı yaklaşık 2/3 veya 3/4 tur kapatılır.

Silindir soğutma suyu pek çok gemide 60-85 C’dir. Bu sıcaklıklardaki tatlı su, vakum altında deniz suyunu ısıtarak kaynatır ve buharlaştırır. Bu kaynamayı gördükten 3-5 dakika sonra condensere deniz suyu giriş ve çıkış valfleri açılır, bypass valfı varsa, bu valf istenen basınca göre kısılır.

Buharlaşıp condensere yükselen su tanecikleri burada yoğuşarak suya dönüşür ve tavada toplanır. Yine 3-5 dakika sonra ya da tesviye şişesinde su göründüğü zaman valfleri açılarak distille pump çalıştırılır. Pompanın bastığı su bir elektroddan geçer, tuzluluk az ise tanka gidiş solenoid valfı, tuzluluk fazla ise sintineye gidiş veya evaporatöre dönüş solenoid valfı açılır. Evaporatör devreden çıkartılırken yaptığımız işlemlerin tersi yapılır.

Önemli Not ve Bilinmesi Gerekenler

Evaporatördeki ejector’lerden biri heat exchangerdaki suyun fazlasını alarak deniz suyu seviyesini sabit tutar (brine ejector), diğeri ise condenser mahallindeki havayı emerek vakumu sağlar (vacuum ya da air ejector). Bazı zamanlarda bu ejektorlerde kışır, midye vs. olabileceğinden temizlenmesinde fayda vardır. Şayet bu ejector’lerden önce check valfler var ise bunların da klapelerinin çalışır olduğunu kontrol etmek gerekir.

Zaman zaman evaporatörün kapasitesi düşer ve kaynama kötüleşir. Böyle durumlarda heat exchanger uygun ise sökülüp dışarı alınır ve ilaçla kaynatılır. Uygun değilse içeriye ilaç dökülerek yerinde kaynatılır ve sonra dreyn edilir.   

Şayet silindir soğutma suyu expansion tankı eksiliyorsa (diğer sebepler hariç) heat exchanger delinmiş demektir, şekildeki gibi bir heat exchanger’da, evaporatöre silindir soğutma suyu açılır ve alt kapak sökülür. Delik olan borudan su geleceğinden boru her iki taraftan (alttan ve üstten) tapalanır. Şayet heat exchanger yatay ise, dış kapak sökülür ve içerisi ejector pump’la deniz suyu doldurulur ve delik boru dışarıdan gözlenerek karşılıklı tapalanır.

Evaporatör her şeyiyle normal ve elektrod da temizlenmiş olduğu halde tuzluluk fazla ise condenser delik demektir. Bunun için evaporatörün içi ejector pump’la deniz suyu doldurulup kapak sökülür ve delik tespit edilerek karşılıklı tapalanır.

 Evaporatörlerde, distille pump çıkış basıncı ile condenser deniz suyu basıncının genellikle 1 bar olması istenirse de farklı sistem ve farklı gemilerde bu değerler değişebilir. Ejector pump basıncı da genelde 2,8-4,0 bar civarındadır. Gemilerde evaporatörlerde en büyük sorun ejector basıncının düşmesiyle vakumun azalmasıdır. Vakumun pompa dışında yükselmeme sebebi sistemde bir kaçak olmasıdır. Bunun için de evaporatör içi (vakum geyci sökülüp körlendikten sonra) ejector pompa vasıtasıyla 1-2 bar basınç olacak şekilde doldurulur. Dışarı deniz suyu kaçağı olan yer vakumu kıran (bozan) yerdir.

 Şekilde görülen orifis bir rekor içerisindeki içi delik bir nevi rondela (pul) dır. Bu devreden geçen suyun basıncı feed valfteki yayın tansiyonunu aştığında deniz suyu beslemesi yapılmış olur. Ancak zamanla ejector pump’ın basıncı azaldığı için yaylı feed (besleme) valf iş görmez duruma gelir, bu sebeble pek çok gemide bu valfler sökülüp yerine sarı gate veya globe valfler bağlanmıştır.

 Bilinmesi gereken ve yine en önemli vakum kırıcı yerlerden biri distille pump’ın boğazıdır, tatlı suyu basarken damla damla kaçıran bu pompa vakum tutma esnasında vakumu engeller. Bu yüzden bu pompa çıkışlarında zaten basınç ayarı için valf olduğu gibi eğer yoksa giriş tarafına da valf monte etmek gerekir. Buna rağmen pompa sorun yaratmaya devam ediyorsa evaporatör devreden çıkarılacağı zaman içeride bir miktar tatlı su bırakılır ve vakum tutturulurken distille pump düşük kapasitede suyla çalıştırılıp sorun geçici olarak giderilir. Bir diğer husus ta zaman zaman gözetleme camının kontrol edilmesi gerektiğidir.

Konu Hakkında Görüşünü Bildir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.